Metoda:
Terapia traum złożonych oparta o model dysocjacji strukturalnej
Procedura przetwarzania poznawczego
Terapia narracyjna
EMDR
Przedłużona ekspozycja
Terapia traumy
„W normalnych okolicznościach ludzie reagują na zagrożenie przejściowym zwiększeniem stężenia hormonów stresu. Gdy niebezpieczeństwo mija, hormony się rozkładają, a ciało wraca do równowagi. U osób straumatyzowanych ich stężenie pozostaje jednak podwyższone o wiele dłużej; trudniej wraca do normy, a o wiele szybciej i wyżej podnosi się w reakcji na nawet łagodne stresujące bodźce. Stale wysokie stężenie hormonów stresu powoduje problemy z pamięcią i koncentracją, rozdrażnienie, kłopoty ze snem. Przyczynia się też do wielu przewlekłych problemów zdrowotnych, różnych w zależności od tego jaki układ jest najbardziej wrażliwy u danej osoby.”
Bessel van der Kolk, Strach ucieleśniony. Mózg, umysł i ciało w terapii traumy
Podstawowym celem terapii traumy jest umożliwienie osobie w kryzysie znalezienia metod funkcjonowania w posttraumatycznej rzeczywistości, uporania się z następstwami traumy i przede wszystkim odnalezienia powrotu do tu i teraz. Najgorszą konsekwencją doświadczenia traumy jest niemożność funkcjonowania w teraźniejszości.
Terapia traumy charakteryzuje się szczególnym poziomem empatii i wrażliwości w relacji terapeutycznej, pełnym szacunku i współczucia dla Klienta. Istotną rolę w procesie terapeutycznym odgrywa psychoedukacja i uświadomienie Osobie z czego wynikają jej reakcje oraz zaburzenia, a także w jaki sposób konstruktywnie może redukować napięcia i regulować afekt.
Elementy terapii traumy
W terapii traumy nie zawsze konieczna, ani tym bardziej wskazana jest ekspozycja oraz przetwarzanie przeżytych traumatycznych wydarzeń. Terapeuta traumy dysponuje szerokim spektrum narzędzi i modeli, umożliwiających mu przejście z Klientem procesu bez ryzyka jego wtórnej traumatyzacji.
Terapia traumy wymaga kompleksowego podejścia do Klienta i jego przeżyć, a jednym z niezbędnych czynników powodzenia jest porozumienie terapeuta-klient i konstruktywna więź emocjonalna pomiędzy nimi.
Przede wszystkim terapeut-ka/a pracuje z Osobą nad eliminacją z codzienności klienta objawów PTSD, stanowiących silną przeszkodę w pozytywnym, codziennym funkcjonowaniu. Pierwszy etap terapii traumy ma na celu osiągnięcie równowagi autonomicznego układu nerwowego, umiejętność wyciszania nadmiernych i kontrolowania niepożądanych reakcji na stres, osiągnięcie koherencji organizmu, uwewnętrznienie alternatywnych sposobów łagodzenie napięcia, obniżania lęku i uzyskiwania poczucia bezpieczeństwa.
Szczegóły
Czas trwania:
Element całościowej psychoterapii
W zależności od przyjętej procedury i jej założeń
Częstotliwość:
1 raz w tygodniu
Długość sesji:
50 min
Umów sesję
Metodologia psychotraumatologii
Rozwój psychologii, neurobiologii oraz wiele lat badań klinicznych nad skutecznością poszczególnych nurtów, pozwoliły na wyodrębnienie szeregu skutecznych procedur, z których każda ma swoje konkretne wskazania i protokół realizacji. Najczęściej stosowanymi są:
Terapia traum złożonych oparta o model dysocjacji strukturalnej: łączy teorię traumy, dysocjacji i przywiązania przedstawioną z perspektywy neurobiologicznej z praktyką podejścia terapeutycznego. Jest to model oparty na wypracowaniu przekształcenia relacji z własnym „ja” i na zastąpieniu uczucia wstydu, obwiniania się i nienawiści do siebie samego, pełną współczucia akceptacją. Integruje koncepcje systemu wewnętrznej rodziny, terapii sensomotorycznej oraz terapii opartej na uważności oraz bazowych założeniach psychologii psychodynamicznej
EMDR: stymulacja bilateralna, poprawiająca komunikację między lewą i prawą półkulą mózgu, przywracająca zaburzoną równowagę emocjonalno-poznawczą, defragmentująca lękotwórcze konotacje pozornie błahych informacji, zamrożonych w przestrzeniach układu limbicznego w formie z chwili doświadczenia traumy
Przedłużona ekspozycja: oparta na nurcie poznawczo-behawioralnym, bazuje na założeniu, że nasz mózg zapisuje strach jako swoisty „program ochrony przed niebezpieczeństwem”. W sytuacji, gdy struktura strachu rozmija się z rzeczywistością i w wyniku traumy staje się nieadekwatna, PE pozwala zobaczyć traumę jako wydarzenie z przeszłości, oderwane od tu i teraz, zamknięte w ramach określonej czasoprzestrzeni, co wpływa na możliwość wspomnienia go, co nie oznacza powtórnego wydarzania się historii. PE łączy elementy psychoedukacji, treningu oddechowego, ekspozycje in vivo (sytuacje i bodźce unikane lękowo) oraz wyobrażeniowe (konfrontacja ze wspomnieniami)
Czym jest trauma?
Trauma jest stanem psychicznym lub fizycznym, wywołanym silnym, traumatycznym stresorem, najczęściej na skutek czynników zewnętrznych (przyroda, ludzie), subiektywnie przeżywanych jako realnie zagrażających zdrowiu i życiu Osoby, prowadzącym często do głębokich i długo utrzymujących się zmian w całościowym funkcjonowaniu Osoby, wyrażających się w zaburzeniach somatycznych i psychicznych.
Bessel van der Kolk, wybitny specjalista terapii traumy twierdzi, że krytycznym elementem sprawiającym, że zdarzenie staje się traumatyczne jest właśnie subiektywna ocena Osoby, jak zagrożona i bezradna czuje się ona sama. Dlatego też własna percepcja i wewnętrzne przeżycie wydarzenia, a następnie przetworzenie go są kluczowym warunkiem, czy przeżyta trauma zostanie przetworzona i zneutralizowana, czy też przerodzi się w PTSD.
Psychologia wyróżnia szczególny rodzaj traum, tzw. traumę przez małe „t”, czyli doświadczenia powstałe na bazie zaburzonych relacji przywiązaniowych w okresie wczesnego dzieciństwa – zaniedbanie emocjonalne, przemoc psychiczną pod postacią nadmiernego krytykowania unieważniania, przemoc fizyczną tj. bicie, bolesne kary, upokorzenia, opuszczenie, etc. (Zdankiewicz-Ścigała, 2019, s.12), w wyniku których najczęściej możemy obserwować wytworzenie CPTSD, tj. Złożonego Zespołu Stresu Pourazowego. Trauma może więc być pojedynczym zdarzeniem lub długotrwałym, powtarzającym się nadużyciem, a jej charakter może być ostry lub przewlekły w postaci PTSD.
W terapii traumy możemy więc mówić o skalowalności w zależności od utrzymywania się w czasie pojawiających się objawów, które są precyzyjnie określone w klasyfikacji ICD-10 (a także ICD-11, jeszcze nie przetłumaczonej na j.polski oraz DSM-5)
Ostra reakcja na stres pojawia się natychmiast po wystąpieniu narażenia, a jej objawy zmniejszają swoje nasilenie w przeciągu 48h, jeżeli jednak utrzymują się dłużej niż 3 dni, rozpoznajemy ostre zaburzenie stresowe, a w przypadku utrzymania się ich dłużej niż kilka tygodni (dawniej miesiąc) – rozpoznajemy PTSD, tj. Zespół Stresu Pourazowego, czyli opóźnioną reakcję na traumatyczne wydarzenie.
Na co należy zwrócić uwagę?
Porozmawiajmy
Odezwij się, jeżeli...
... masz za sobą traumatyczne doświadczenia...
... z trudem funkcjonujesz w tu i teraz...
... potrzebujesz pomocy lub porady...
... masz poczucie osamotnienia, wstydu i niemożności...